De Gnostische evangelies

(Read De Gnostische evangelies, Part 1 First)

Zijn de Gnostische evangelies nuttig?
Omdat het evangelie van Thomas, en in het verlengde hiervan ook de andere Gnostische evangelies, duidelijk niet canoniek is, kan de gewetensvolle Christen zich afvragen hoeveel aandacht de Kerk zou moeten schenken aan de Gnostische evangelies. Zijn ze bruikbaar voor ethische doeleinden of in de aanbidding, zoals de apocriefe boeken zoals de herder van Hermas? In het licht van de overduidelijke tegenstrijdigheid die we zien tussen de onsamenhangende zegswijzen van de Gnostische evangelies en de consequente thema's van de leer van Jezus in de Nieuwtestamentische Evangelies, is het twijfelachtig dat de Gnostische evangelies erg nuttig kunnen zijn. Twee voorbeelden kunnen volstaan om de aard van deze tegenstrijdigheden te illustreren. Ten eerste bevat de laatste zegswijze in het evangelie van Thomas beslist een vrouwenhaat:

Simon Petrus zei tegen hen: "Maria moet ons verlaten, want vrouwen zijn het leven niet waardig."

Jezus zei: "Kijk, ik zal haar de weg wijzen om haar mannelijk te maken, zodat zij ook een levende geest kan worden die op jullie mannen lijkt. Want elke vrouw die zichzelf mannelijk maakt zal het koninkrijk van de hemel binnengaan."

Vergelijk dit eens met de veelvuldige en respectvolle interacties tussen Jezus en de vrouwen in Zijn tijd, zoals de Samaritaanse vrouw bij de put (Johannes 4:6-26), en het mag duidelijk zijn dat er een onverenigbaar verschil bestaat. Soortgelijk bizar onderricht wordt in het evangelie van Filippus aangetroffen, waarin wordt beweerd dat Jezus "meer van haar [hield] dan van [alle] discipelen, en gewoon was om haar [vaak] op haar [mond] te kussen."¹⁷ Dit Gnostische evangelie is veel jonger dan de gecanoniseerde Evangelies en komt eenvoudigweg niet overeen met het beeld van Jezus dat we uit het Nieuwe Testament hebben verkregen. En dat is voldoende reden om Filippus als een bedrog van de hand te wijzen.¹⁸

De Gnostische evangelies - De conclusie
Wanneer de populaire opinie onder de Schriftgeleerden over de Gnostische evangelies en de Nieuwtestamentische Evangelies onder de loep worden genomen, dan onthult dit een zekere dubbele standaard. Het auteurschap en de integriteit van de gecanoniseerde Evangelies, vooral dat van Johannes, wordt schoorvoetend (of helemaal niet) aanvaard. Er wordt aangenomen dat variaties in literaire stijl en selectieve historische informatie in de weg staat van de betrouwbaarheid van deze Evangelies. Aan de andere kant worden evangelies zoals ontdekt in Nag Hammadi - de recentere, minder authentieke en onderling minder consequente Gnostische evangelies - met een extreme voorliefde behandeld. De geloofwaardigheid komt niet in het geding door pseudopigrafische aanduidingen, en elk conflict met de gecanoniseerde literatuur wordt geïnterpreteerd alsof het een oudere, authentiekere bron onthult. Een eerlijke behandeling van dit onderwerp heeft de lezer hopelijk voldoende reden geven om te geloven dat de Bijbel die zij in handen hebben Gods bijzondere, volledige openbaring bevat.